İslam Bilim Ders 10 Bölüm 3

ALİ ŞERİATİ / İSLAM BİLİM DERSLERİ
YER:HÜSEYNİYE-İ İRŞAD V MEŞHED
ÇEV : FARUK ALPTEKİN
Kur’an’ın, taşıdığı risalet ve hidayet açısından temel yönü, insanî risalet, aydınca sorumluluk ve insanlığın manevi önderliğidir; kişiyi, tarihi, toplumu ve hayatı ha­rekete geçirmektir; insana anlam kazandırmak ve bi­linçsiz insanlara sorumluluk bağışlamaktır. Bu, bir ideo­lojinin söyleyip vermek istediği hedeftir. Bu, insanî bi­limlere doğrudan bağlantı sağlamak isteyen bir risalet­tir; Kur’an da insanî bilimlere dayanır. Ama ne yazık ki insanî bilimler bizim dinî kültürümüzde henüz gündeme gelmediğinden, Kur’an’ın bu temel yönü meçhul kalmış­tır ve ne yazık ki insanî bilimlerde, özellikle tarih felsefe­si, toplumsal bilimler, toplumsal psikoloji ve iktisat vs. alanında çalışanlar, genellikle İslam kültüründen yok­sundurlar.

İslam Bilim Ders 10 Bölüm 2

 

ALİ ŞERİATİ / İSLAM BİLİM DERSLERİ  YER:HÜSEYNİYE-İ İRŞAD V MEŞHED ÇEV : FARUK ALPTEKİN

Bütün destanlar, övünçler, dâhilikler, görkemlilikler ve yiğitlikler hep bir dönemin başta gelen kişisine, güçlü ve resmi adamına mal olmuştur. Ya da halk için­den çıkmış kahraman ve pehlivanlar bilek güçleri Keykavus’un hizmetinde olmuştur. Artık başka hiçbir şeye yönelmez bu destanlar, başka bir haber yoktur on­larda.

Hangi Kur’an / Ali Şeriati

Evet, sen Kur’an diyorsun, ama hangi Kur’an? Cehaletin elinde teberrük edilip kutsanan bir nesne olan Kur’an mı? Cinayetin mızraklarının ucundaki Kur’an mı? Yoksa çeyrek yüzyıldan daha az bir sürede, çölün dağınık ve düşman kabilelerini birleştirerek, dünyanın egemen güçlerini -Bizans, Sasani- çökerten, insanlığın kaderini ele geçiren, devrimci yapısıyla insanlık tarihinde yepyeni bir medeniyet ve kültür meydana getiren bir kitap olarak mı Kur’an?

İslam Bilim Ders 10 – Bölüm 1

Kur’an ve Öğretiler Açısından Tarih

Bugün, İslam-bilim planının ikinci bölümüne, yani ideolojiyi koruyan ve tevhidin dünya görüşü üzerine ku­rulu o üç sütunun açıklamasına geçiyoruz. Bu üç sütun, şekilde şöyle gösterilmiştir; Ortadaki sütun insandan ibarettir. Sağdaki sütunu tarih, soldaki sütunuysa top­lum oluşturmaktadır.

Kural olarak insandan başlamamız gerekiyordu. Çünkü öncelikle insanın kim olduğunu, bu büyük düşün­ce tasvirinde, bu öğretide nasıl algılandığını bil­mek, onun öz ve gerçeğinin nasıl çözümlenip anlatıldığını kavramak durumundayız. Daha sonra da insanı tarih­te ve toplumda tanımalıyız

İslam Bilim Ders 9 – Bölüm 2

ALİ ŞERİATİ / İSLAM BİLİM DERSLERİ

YER:HÜSEYNİYE-İ İRŞAD V MEŞHED

ÇEV : FARUK ALPTEKİN

Ben-Biz

Tevhidin şu konularla yüz yüze çatışma içinde olduğu­nu, sürekli olarak savaşım içinde bulunduğunu söyle­miştim; bu konulardan biri ben’in temel alınışı, ötekiy­se ‘ben ve biz’ konusudur. Bunlar, çeşitli felsefî, dinî ve ahlâki öğreti ve ideolojilerin sahip oldukları iki bakış ve iki yönelişi oluşturmaktadır. ‘Ben ve biz’ konusu, hem toplumbilimsel, hem ruhbilimsel, hem felsefî, hem ahlâki ve hem de dinî bir konudur. Bunların tümünü bu­rada ele almam olanaksız ama ne olursa olsun, şu anlam­da özetleyebilirim; İster dinî, ister felsefî, ister ahlâki ol­sun; ister bireysel yaşayış biçiminde, ister evrensel ve felsefî görüş biçiminde olsun iki tür yöneliş bulunmakta­dır. Birincisi, ben’in temel alınmasıdır. Bu yönelişte bi­rey, ahlâkî olarak -ahlâkî individualizm olarak adlandırılabilir- yaşamakta, kendisi ve birey için bütün hareket­lerin ve bütün insanî ilişkilerin yönünü başkasından ve başkalarından kendisine doğru çevirmektedir. Bu, bire­yin temel alınışı ahlâkî individualizmdir. Felsefî indivi­dualizm ise şu anlamdadır; Felsefî individualizm, gerçek olan ve gerçeklik taşıyan şeyin birey olduğunu, toplumun gerçek olmayıp adsal bir varlık olduğunu, toplumun bireylerden oluşan bir dizge olduğunu, kendisinin tek başına hiçbir şey olmadığını söyler.

İslam Bilim Ders 9-Bölüm 1

ALİ ŞERİATİ / İSLAM BİLİM DERSLERİ

YER:HÜSEYNİYE-İ İRŞAD V MEŞHED

ÇEV : FARUK ALPTEKİN

Önceki konularda çeşitli bakış açılarıyla tevhidi gör­dük ve dört boyutunu inceledik; Birinci boyut maddi, fi­ziksel, irfanî ve genel söyleyişle materyalist ve idealist dünya görüşü karşısında bir dünya görüşü olarak tev­hiddir. İkincisi, insan türünün zamanla izlediği hayat yolu üzerinde tarih felsefesi ve tarihsel rol olarak ve ayrı­ca, insanlığın başlangıcından bugüne ve son zamana de­ğin şirke -çeşitli şekilleriyle- dayalı tarih felsefesi karşı­sında verdiği ve vereceği tarihsel savaşımdaki yükümlü­lük ve mesaj olarak tevhiddir. Üçüncüsü, insanların bir toplumda ayrılığa düşmelerine, parçalanmalarına, bö­lük pörçük olmalarına yol açan sistemleri açıklayarak savunmayı üstlenen soy, sınıf, kavim ve aile temellerine dayalı sınıfsal ve aristokratik kültürler karşısında, insan toplumu sisteminin toplumsal görüş türü ve düşünsel altyapı türü olarak tevhiddir. Dördüncüsü de, materya­lizm, egzistansiyalizm, hümanizm, radikalizm ve çeşitli boyutlarıyla mistisizm [irfan, tasavvuf ve mezhepler] bir ahlâki altyapı olarak ya da insanı şekillendiren ya da in­sanı besleyen bir felsefe olarak tevhiddir.

İslam Bilim Ders 8 – Bölüm 4

ALİ ŞERİATİ / İSLAM BİLİM DERSLERİ

YER:HÜSEYNİYE-İ İRŞAD V MEŞHED

ÇEV : FARUK ALPTEKİN

Cehalet, Çıkar ve Korku; Beşeri Sapmanın Temel Etkenleri

Benim inancımda bütün beşerî sapmaların -ahlâkî bakımdan ya da psikolojik ve insanî teşhisler bakımından- kökleri bu üç etkende bulunmaktadır. Eğer dördün­cü bir etken daha bulursanız bana bildirin. Bu etkenler hem insan bireyini bozmakta, hem de toplumu pislikle­re, düşünsel sapmalara ve ahlâkî bozukluğa düşürmek­tedir.

Bireyin ve toplumun bozulması, ikisi de birdir. Çün­kü hıyanet eden kimse sadece toplumu mutsuz etmekle kalmaz, kendisini de hain durumuna getirir. Albert Memmi’nin dilinden şöyle demiştim; “Sömürgeci, sadece Doğu ülkelerini ileri ve uygar insan haline getirmekle kalmamış, kendisini de insan şeklinden sömürgeci şekli­ne sokmuştur.” Bir malı çalan bir hırsız, kendisinin çok daha değerli bir servetini yitirmiştir ki bu insanî sada­kattir.

İslam Bilim Ders 8 – Bölüm 3

ALİ ŞERİATİ / İSLAM BİLİM DERSLERİ

YER:HÜSEYNİYE-İ İRŞAD V MEŞHED

ÇEV : FARUK ALPTEKİN

Alinasyon konusunu burada ele almış ve edebiyat fakültesinde İnsan-ı Bîhad [özbilinçsiz insan] başlığıyla bağımsız bir konferans olarak sunmuştum; Tahran Üni­versitesi Edebiyat Fakültesi öğrencilerince de basılmış tı. Şimdi burada sadece değinip geçeceğim. Bu konuyla il gili her temelden dizine benzer tanımlar vereceğim. Böy lelikle ahlak ve insanı tevhidin söz konusu edilmesine ortam hazırlanmış olacak.

İslam Bilim Ders 8 – Bölüm 2

ALİ ŞERİATİ / İSLAM BİLİM DERSLERİ

YER:HÜSEYNİYE-İ İRŞAD V MEŞHED

ÇEV : FARUK ALPTEKİN

Bana göre, din dışı ve Tanrı karşıtı felsefelerde yapı lan en yüce ahlakî çözümleme, Sartre’ın ahlakla ilgili yaptığı çözümlemedir. Marksizm’in ahlakî olarak açıkla yamadığı şeyi Sartre telafi etmeye çalışmıştır. İşte bura dan yola çıkarak, egzistansiyalizmin, maneviyata ve in­saniyete, yani hümanizme Marksizm’den daha çok yöneliş kazandığını söylüyorum.

İslam Bilim Ders 8 – Bölüm 1

ALİ ŞERİATİ / İSLAM BİLİM DERSLERİ

YER:HÜSEYNİYE-İ İRŞAD V MEŞHED

ÇEV : FARUK ALPTEKİN

AHLAK FELSEFESİ

TEVHİDİ DÜNYA GÖRÜŞÜ DOĞRULTUSUNDA İNSANBİLİM YA DA AHLAK FELSEFESİ

Bu konu, tarihte, kültürde, felsefede ve dinde hep gündemde olmuştur; bugün de her zamankinden daha çok gündemdedir; Bir insan nasıl yaşamalıdır? Nasıl bir tavır takınmalıdır? Bu iki sorudan önce de daha hassas bir soru cevap beklemektedir; “Ne durumda bulunmalı dır?” yani “Nasıl olmalıdır?”

Topluca ahlakın ya da insanbilimin söz konusu oldu ğu bu temel sorularda şu konuyu ele almak istiyorum;